Inleiding

Sinds ik een podcast voor ondernemers maak, kom ik steeds weer nieuwe inspirerende ondernemers tegen. Zo ook Joren Harmanny en IJmert Muilwijk, twee goede vrienden van me, die met hun bedrijf Groenpand, de wereld vergroenen. Joren en IJmert zijn echt duurzame ondernemers, die 100% vanuit hun idealen werken.

Elke ondernemer kan een sparringpartner gebruiken en in de ontmoetingen tussen mij en de heren gaat het natuurlijk vaak over ondernemen.  Joren en IJmert zijn ook lid van de Groeiclub voor ondernemers die Groeivoer gestart is.

Ooit had ik samen met Joren het bedrijf MijnStudent. We waren toen nog een startup in de zakelijke dienstverlening en gingen in 2008 van start, net toen de economische crisis in alle hevigheid losbarstte. Ondanks die crisis bouwden we samen met Jochem Oldenbroek een bedrijf op waarmee we in een paar jaar tijd ruim 10.000 klanten hielpen. We verrichten facilitaire dienstverlening in en om het huis. Later ontstond hier het bedrijf Eager People uit, dat nog steeds bestaat en is getransformeerd naar een recruitmentbedrijf voor de facilitaire branche.

In 2014 wilde Joren graag uit MijnStudent stappen, om met IJmert een nieuwe startup, Groenpand, te starten. Voor het zover was echter, moesten we eerst met elkaar aan de slag om zakelijk uit elkaar te gaan. Zakelijk scheiden gaat lang niet altijd goed, en de doelstelling was om als compagnons én als vrienden uit elkaar te gaan.  We overwogen een aantal opties. Uiteindelijk kozen we voor een variant waarbij ik Joren uitkocht. Een interessant traject volgde. We lieten een waardering van het bedrijf uitvoeren, spraken een afkoopschema af en na een ferme handdruk en een flinke knuffel gingen we uiteen.

Vervolgens ging Joren volle bak aan de slag om met IJmert een duurzaam bedrijf op te bouwen. Dat lukte erg goed. Inmiddels is Groenpand een scaleup geworden met ruim 40 man personeel. Ze groeien nog steeds keihard en Joren en IJmert zijn onverminderd fanatiek in hun missie: het verduurzamen van Nederland op alle mogelijke manieren. Met zonnepanelen, warmtepompen, duurzame energie en nog veel meer.

Wil je meer weten over Groenpand, ga dan naar www.groenpand.nl

Heel veel plezier gewenst met dit interview!

De beste groeitips voor ondernemers

Ondernemerstips

Dit zijn de beste adviezen voor ondernemers die Groeivoer uit dit gesprek haalde:

• Het leven is tekort om iets te doen dat je niet past. Zowel Joren als IJmert kwamen er achter dat ze hun idealen wilden gaan leven en dit met een bedrijf wilden doen. Ze gaven een goedlopend bedrijf en een goede baan op om te gaan ondernemen.
• Niet lullen, maar poetsen. Vooral IJmert wilde niet langer meedoen aan het circus van adviesrapporten en consultancy, maar echt iets doen om de wereld te verduurzamen. En dus gingen de handjes uit de mouwen en begon hij samen met Joren zonnepanelen op daken te schroeven met Groenpand.
• Begin maar gewoon. Als je een goed idee hebt en een succesvolle brainstorm achter de rug, schrijf je dan in bij de Kamer van Koophandel en begin gewoon. Ga het maar ontwikkelen!
• En zet het door. Groei heeft tijd nodig. Aan het begin staat niemand voor je in de rij, maar als je een paar jaar bezig bent zul je zien dat een goed idee in combinatie met doorzettingsvermogen zich zal uitbetalen.
• Blijf ontwikkelen. Een goed idee blijft niet altijd een goed idee. Je kan hem wel als eerste hebben, maar als iemand anders het door ontwikkelt en jij blijft vasthouden aan je oorspronkelijke idee, kom je uiteindelijk nergens. Blijf evolueren.
• Reflecteer. Ontwikkelen doe je niet op een zolderkamer, maar door gesprekken met anderen en vragen stellen aan klanten. Juist als die vragen geen compliment opleveren, zijn ze nuttig. Is een klant geïrriteerd omdat hij naast jouw bedrijf nog twee bedrijven in moest huren: zie het als een kans om je eigen bedrijfsconcept door te ontwikkelen? Zie het als een kans!
• Een trouwe klantenkring is goud waard. Doordat de mannen van Groenpand hun achterban elk haar updaten is dit een trouwe groep ambassadeurs voor het merk geworden. 
• Personeel binnenhalen is gemakkelijk met een heldere missie. Bij Groenpand kunnen ze goed aan medewerkers komen omdat de purpose van Groenpand zo helder is.
• Een oplossing waar alle partijen baat bij hebben is het recept voor een succesvolle onderneming. Energiebesparing is niet alleen goed voor klimaat en samenleving, maar ook voor de energierekening van consumenten en bedrijven. Besparen is op deze manier voor elke partij gunstig, en zo’n onderneming werkt!
• Zelfs als je kinderen hebt, kan je nog steeds volop ondernemen. Ik dacht dat ondernemen en een gezin niet samengingen, maar het is prima te doen. Wel zul je nog meer na moeten denken over de taken die jij verricht. Er is minder tijd beschikbaar dus moet je in de tijd die je over hebt, alles doen.
• Als ondernemer kies je zelf. Je bent namelijk vrij. Vrijheid is ook: een dienst aanbieden en daar verlies op maken. Het is jouw bedrijf. Ik zou dit als business coach nooit aanraden, maar het is aan jou als ondernemer om hierin een keuze te maken.

Wil je meer inspiratie voor ondernemers, check dan mijn artikelen op www.groeivoer.nl/blog

Leestips

Van Groeivoer wordt je sterker! Dus doe je er goed aan om lekker veel managementboeken te lezen. Leiders zijn lezers, zeggen ze! Om jezelf verder te laten groeien als ondernemer, check de volgende boeken:

• Het verborgen leven van Bomen – Peter Wolleben
• Schaamteloos Delegeren – Taco Oosterkamp.
• Eckart’s Notes – Eckart Wintzen
• Zakkompas voor persoonlijke groei door Gerhard te Velde: https://www.groeivoer.nl/product/zakkompas-voor-persoonlijke-groei/

Het gesprek

Deze aflevering Luisteren?

Wil je deze aflevering van de inspiratiepodcast voor ondernemers liever gewoon beluisteren? Ga dan naar:

Aflevering 12 – INTERVIEW – Joren Harmanny & IJmert Muilwijk van Groenpand – over de duurzame transitie, geld verdienen met je idealen en vrijheid in je ondernemerschap

Je kunt dit interview en vele andere afleveringen van de Groeivoer Podcast voor ondernemers ook beluisteren via www.groeivoer.nl/podcast, via Spotify, iTunes, Stitcher, Google Podcast, Soundcloud, Youtube, of je eigen favoriete podcast app.

Deze aflevering nalezen

In onderstaande pagina’s tref je een woordelijke uitwerking van dit podcast gesprek aan.

Gerhard te Velde: Van harte welkom bij weer een nieuwe editie van de Groeivoer podcast. Mijn naam is Gerhard te Velde en ik ben vandaag op bezoek bij mijn goede vrienden Joren Harmanny en IJmert Muilwijk. Ik ben bij het bedrijf Groenpand. Groenpand is een heel mooi en idealistisch bedrijf uit Utrecht. Ze werken in heel Nederland. Ze hebben duurzame panden zowel bij particulieren klanten als bij zakelijke klanten. IJmert en Joren. Hartelijk welkom!

Joren: Dankje

Gerhard te Velde: Mijn eerste vraag aan jullie. Hoe ziet jouw ochtend ritueel eruit?

IJmert: Zal ik maar aftrappen Joren. Hoe ziet mijn ochtend ritueel uit. Ik ben nog geen jaar geleden vader geworden. In feite word ik uit bed gejankt ‘s morgens en ga ik zo snel mogelijk mijn zoontje Just voer geven groei voer en daarna of naar de opvang brengen en daarna zo snel naar werk natuurlijk want ondernemen is super gaaf. Daar wil je iedere dag zo veel mogelijk tijd aan besteden.

Gerhard te Velde: En jij Joren?

Joren: IJmert en ik zijn ongeveer dezelfde leeftijd. Van mij krijg je ongeveer hetzelfde antwoord. Ik ben geloof ik een jaartje ouder dan IJmert en dat betekent dat ik qua kinderen ik ook één of twee jaar voorloop. Dus ik heb er inmiddels twee thuis rondlopen. En dan word ik ‘s ochtends gezellig wakker geroepen door mijn zoontje. En dan gaan we uit bed en is het een interessante strijd tussen spelen of ontbijten. Daarna zo snel mogelijk naar het werk om lekker productief te worden.

Gerhard te Velde: Wat kan je nog meer vertellen?

Joren: Ik woon in Utrecht. Ik heb hier ook gestudeerd. Ik kom van oorsprong uit Kampen. Daar ben ik opgegroeid. Dat was een hele leuke stad. Op een gegeven moment ben ik naar Utrecht toegekomen om hier te studeren. Milieuwetenschappen heb ik gestudeerd en daar werd ik heel enthousiast van om te leren over de wereld en over de mens. Ik werd er ook wel heel bezorgd van . Ik ben heel blij dat ik daar tegenwoordig mijn dagelijkse werk van heb gemaakt in de vorm van ondernemer/bedrijfsleider van het bedrijf Groenpand.

Gerhard te Velde: IJmert wat moeten we over jou weten?

IJmert: Belangrijk punt wat ook wel heel veel te maken heeft gekregen met het ondernemen is dat ik ben opgegroeid op een oude boerderij in de Alblasserwaard en dat ik in een mooie natuur omgeving ben opgegroeid. Ik heb mij al heel vroeg in mijn leven afgesproken met mezelf. Ik ga sowieso iets met natuurlijk milieu doen. Misschien een boswachter of boer worden. Dat is geen van beide geworden het is duurzame energie ondernemer geworden. Maar het heeft wel alles met elkaar te maken. Ik kom uit een heel veilig en liefhebbend nest. Ik kan uit mijn jeugd met name herinneren dat ik al vissend in de Merwede ‘s avonds snoekbaars op bakken aan een strandje. Later ben ik gaan studeren niet heel verrassend milieukunde. Zo heb ik Joren leren kennen en heeft dat er wel toe geleid om ook echt aan de slag te gaan met onze idealen. Er is nogal wat aan de hand in de wereld. Ik ben opgegroeid als natuurliefhebber en vervolgens toen ik 12 13 14 was begon ik de documentaires te zien over affikkende regenwouden en klimaat wat aan het veranderen is. Ik vind het gewoon heel vet om daar echt iets mee te doen in mijn dagelijks leven. Als je vraagt wat moet je weten over IJmert is het misschien dat ik mezelf zie als idealist met al zijn makkers ook. Want ja ik vlieg ook nog wel eens. Ik heb ook een kind op de wereld gezet, het meest verschrikkelijke wat je kan doen voor het milieu zeggen sommige mensen wel eens.

Gerhard te Velde: En waarom  is dat?

IJmert: Omdat de mensheid toch wel de grote veroorzaker is momenteel vandat de wereld naar de knoppen gaat, terwijl wij zien dat dat niet persé de mensheid is. De mensheid zoals we ons nu gedragen zoals wij nu in het leven staan kunnen ervoor zorgen dat als we weer een nieuw mensenleven bijkomt dat wij een positieve impact kunnen maken op de wereld. Of je kan er voor kiezen om eigenlijk in tachtig jaar jouw footprint achter te laten en heel veel destructie achter te laten.

Gerhard te Velde: Joren, wil jij daar eens op reageren?

Joren: Ik raakte haak daar graag op in. Ik krijg het ook wel eens te horen. Mijn vrouw is momenteel in verwachting van een derde. En dan krijg ik ook te horen van dat kinderen krijgen toch vreselijk onduurzaam is voor de wereld. Jij bent als duurzaamheid ondernemer daar toch zo mee bezig. Ik begrijp waar die opmerking vandaan komt. En tegelijkertijd probeer ik natuurlijk mijn kinderen ook op te voeden op een verantwoorde manier en ze te laten kennismaken met nieuwe ideeën die we nu hebben. En dat gaat niet alleen over duurzame energie maar wij als ondernemers natuurlijk ontzettend mee bezig zijn maar het gaat ook over eetgedrag. Hoeveel vlees je eet. Het gaat ook over hoe ga je met de natuur om. Het gaat ook over wanneer stap je wel of niet in het vliegtuig. Heb je echt als gezin twee auto’s nodig of kun je ook met het hele gezin iets samen doen met een deel auto enzovoort. Het gaat over heel veel verschillende dingen.

Gerhard te Velde: Kan je iets meer vertellen over Groenpand.

Joren: Ja tuurlijk graag.

Gerhard te Velde: IJmert, misschien wil jij dan straks aanvullen.

Joren: IJmert en ik zijn allebei van jongsaf aan best wel veel bezig geweest met allerlei milieu vraagstukken. Ik weet nog dat ik op de middelbare school een spreekbeurt heb gegeven over zure regen. Dat is een probleem waar je nu niks mee over hoort maar waar ik me toen al druk over maakt. Van hé wat zijn we aan het doen, zijn we nu soortvan chemicaliën de lucht aan het blazen en dat dat weer neer komt met regen. En dat gebouwen en bomen aan doodgaan en dergelijke. Dat is echt iets waar ik me als toch nog wel jong jongetje of misschien een beetje beginnende tiener echt wakker van kon liggen ‘s nachts. Waar ik me echt zorgen over maakte. Dat was echt wel één van de redenen dat ik na mijn middelbare schooltijd naar Utrecht ben gekomen om milieuwetenschappen te studeren. Dat was een hele brede studie waarin je heel veel leert over de planeet maar ook over de mens en over de invloed die de mens heeft op de planeet. En ik kan dat eigenlijk niet genoeg benadrukken, mensen onderschatten eigenlijk altijd hoe ontzettend veel impact het heeft wat we allemaal doen. Ik ben nu een boek aan het lezen. Dat heet de verborgen impact. Het gaat ook over het topje van de ijsberg principe. Als je hier wat afval op straat ziet liggen en dan denk je misschien waarom gooien mensen zomaar zo’n blikje weg of zo’n plastic flesje. Maar wat we niet zien is wat daar allemaal aan vooraf is gegaan, die enorme productieketen die daar nog voor zit. In mijn studie gingen we daar veel dieper op in en kon ik dat allemaal veel beter onder woorden brengen. Ik kon het allemaal veel beter formuleren. Na de studie ben ik natuurlijk eerst met het ondernemerschap in aanraking gekomen met mijnstudent. En het heeft ook even een zijspoortje gehad door wat meer de politiek in te gaan en het publieke domein. Maar op een gegeven moment zaten wij al een paar jaar achter de schermen, en waren we gaan praten over wat Social Enterprise wordt genoemd. Dat is een onderneming die een hele positieve impact maakt op de wereld. Daar waren wij over aan het brainstormen, en dat heeft geleid tot de oprichting van Groenpand. We dachten  na een weekje laten we ook maar gewoon beginnen. Dat is ook echt ondernemerschap. Dat is een belangrijke ondernemers tip. Als je er over nadenkt om te gaan ondernemen en het lijkt je wel wat, schrijf je gewoon in bij de Kamer van Koophandel. En begin gewoon en ga het maar laten ontwikkelen. Zo zijn wij in ieder geval wel begonnen, zowel destijds met mijnstudent ben ik daar mee begonnen met Gerhard. En nu Groenpand met IJmert. We zijn gewoon zonnepanelen gaan verkopen en om heel eerlijk te zijn, en excuses aan al die klanten die de indruk hadden dat we heel goed wisten wat we deden, wisten we niet precies hoe een zonnepaneel werkte. En we hadden de eerste honderd al verkocht. Zo ging dat gewoon. Daarna zijn we veel en veel meer over gaan leren. Ik durf mezelf geen expert te noemen maar tegenwoordig weet ik echt wel mijn weg door een gebouw en de energiestromen die daar doorheen lopen. Ik weet wat zonnepanelen zijn en hoe ze werken en hoe je ze het beste kan toepassen en alles eromheen. Ook van isolatie heb ik ontzettend veel geleerd en over warmtepompen en hoe je gebouwen van het gas af houdt. Dat is ook wat we doen met Groenpand. We maken gebouwen energieneutraal of soms als het kan en als de wil er is maken we ze zelfs energiepositief. Ik heb misschien wat veel woorden nodig om dat uit te leggen. Maar als je erover nadenkt dan zijn eigenlijk alle gebouwen in Nederland maar ook ‘all over the world’ zijn energie consumenten. Ze verbruiken de hele dag door energie voor allerlei dingen, en dat kunnen gewoon lampjes zijn of computers die aanstaan of je Hi-Fi set, of wat dan ook. Heel vaak is dat de verwarming. Maar alle gebouwen staan de hele dag door energie te verbruiken. Er zijn maar een paar uitzonderingen en dat zijn die paar kolencentrales en gascentrales en dergelijke die we hebben in Nederland. Die leveren netto energie op. Wij zijn op een gegeven moment gaan denken van zonne energie en andere vormen van duurzame energie die zijn nu hard in opkomst. Dat vonden wij een hele interessante ontwikkeling, net als heel veel andere mensen op de wereld beseften wij wel dat we van die fossiele brandstoffen af moeten, maar wij dachten ook: kunnen we niet al die gebouwen niet alleen onafhankelijk maken van die fossiele brandstoffen, maar kunnen wij er nu voor zorgen dat we dat doen door die gebouwen in plaats van energieconsumenten er energieproducenten van te maken. Dusdat we eerst gaan kijken hoeveel energie kunnen we besparen in een gebouw. Dat we al het overbodige weghalen. Gewoon de efficiëntie flink omhoog brengen. Daar valt soms zelfs 60 à 70 en soms zelfs 80 procent mee te besparen. En vervolgens gaan we daar energie opwekken. Dat doen we met name door middel van zonnepanelen en warmtepompen. En als je dat doet dan kan je het gebouw in ieder geval vaak energieneutraal maken en in heel veel gevallen energiepositief maken. Dan zijn we dus eigenlijk allemaal kleine energiecentrales aan het creëren door het hele land heen. Als alle gebouwen in Nederland energiepositief zouden worden, dan kunnen die kolencentrales dicht. Dan kunnen die gascentrales echt dicht. Wij denken dat dit een oplossing is waar eigenlijk alle partijen baat bij hebben. Dat is Groenpand.

Gerhard te Velde: IJmert, hoe ben jij eigenlijk ondernemer geworden?

IJmert: Ja voor mij is het ondernemerschap en ondernemer worden nooit persé een doel op zichzelf geweest. Het is meer een zoektocht geweest van jongsaf aan. Ik heb altijd al het idee gehad van eigenlijk wil ik iets met natuur en milieubehoud en het is echt een zoektocht geweest van wat is nou de manier waarop je het beste een grote bijdrage aan dat kan leveren. Ik heb bij mijn studie milieukunden echt de boeken verslonden, ik vond het zo interessant en zo boeiend, ik dacht van hier wil ik mee verder. Tegelijkertijd was bij mij wel het idee van de politiek dat is waar het echt gebeurd. Burgers en bedrijven die volgen gewoon wat er in de politiek aan beleid wordt vastgesteld. Dat was voor mij de reden om daarin actief te worden. Eigenlijk ging dat ontzettend goed. Ik merkte dat ik daar klaarblijkelijk een talent voor had, voor ik het wist was ik voorzitter van een politieke jongerenorganisatie en later voorzitter van een vakbond het CNV. Vervolgens werkte ik ook voor de SERV, de Sociaal-Economische Raad. Dat is een instituut waar allerlei akkoorden worden gesloten die vervolgens door de regering vaak worden overgenomen. Dat heb ik vijf jaar gedaan en van het ene kwam het andere. Als je wat doet, dat herkennen de mensen thuis waarschijnlijk ook wel, want van het een komt het ander en als je ergens talent voor hebt kan je je hele leven daar mee bezig zijn. Op een gegeven moment kwam ik echt op het punt, ook door gesprekken met jongeren, van wacht eens eventjes. Leuk al die akkoorden maar gebeurt er nu eigenlijk wel iets mee. Dus dan was het weer dat er weer een klimaatakkoord werd gesloten ergens in Kopenhagen. Destijds ging ik daar ook naartoe. Dan gingen we bij de klimaattop kijken wat er allemaal gebeurt. En wat je eigenlijk ziet is dat heel veel beleiden gewoon totaal niet worden uitgevoerd, dus er zijn geen bedrijven of burgers die zeggen daar gaan we echt mee aan de slag. En wat je ook ziet is dat de politiek in een democratisch stelsel bijna moedeloos staat ten opzichte van de opgaven die er zijn. En dat er eigenlijk gewoon hele bedrijven met lef nodig zijn die zeggen wij gaan het gewoon doen. We gaan niet wachten tot een minister zegt we gaan de gaskraan dicht draaien, nou vijf jaar geleden was daar zeker geen sprake van. We gaan ook bedrijven en mensen niet verplichten om iets te doen, dat gaat allemaal veel te lang duren. Toen dacht ik laten we kijken wat we zelf kunnen doen en toen was ik ook nog jong. Dus je denkt dat kan ik nog wel eens proberen in mijn leven. Als er ergens een moment is om voor mezelf te beginnen dan is het nu. Ik was toen eind 20. Maar we hebben er heel veel gesprekken over gevoerd op een gegeven moment was daar het idee Groenpand. Laten we echt panden gaan vergroenen. We zijn klein gestart en ik kan me nog herinneren dat Joren en ik met z’n tweeën in een pandje hier in Utrecht Zuid zaten. Het waren mooie tijden dat eerste jaar maar ook een enorme zoektocht. Joren heeft toen zijn oude bedrijf achter zich gelaten. Ik heb mijn carrière in de politiek achter me gelaten en vervolgens zit je in een of ander kamertje in Utrecht Zuid. We hebben ook best wel moeten zoeken in alle eerlijkheid. De eerste jaren vond ik ook best wel pittig. Dat je denkt van hoe gaan we dat nu echt doen. Je purpose vinden, maar niet alleen maar ‘why, how and what’ de ‘why’ die wisten we heel goed. We willen een beter milieu en onze methoden daartoe is om groenpanden te gaan maken. Maar ja waar gaan we panden vandaan halen en hoe krijgen we vertrouwen. Als je het hebt over tips, Joren zei net al begin gewoon. Daar ben ik het honderd procent mee eens. Maar ik wil daar één ding aan toevoegen. Begin gewoon en heb daarna ook het doorzettingsvermogen om die eerste moeilijke jaren door te komen, want het is niet dat het je gelijk aankomt aanvliegen. Het is niet dat klanten gelijk voor de deur staan te kloppen van wanneer kan je mijn pand gaan vergroenen. Het is ook niet wanneer je de eerste personeel aan gaat nemen. We zijn nu met ongeveer dertig mensen maar dat is best lastig. Want wie willen we er bij trekken. Kunnen we onszelf wel salaris geven en al die dingen. Maar ik moet zeggen uiteindelijk heeft het wel uitbetaald. Na jaar drie begon het echt te lopen. We kunnen nu makkelijk op terugkijken, we zijn door de jaren heen gekomen. En dat kan ik iedereen aanbevelen. Heb het lef om te starten en heb ook het doorzettingsvermogen om door te gaan.

Joren: Als ik daar op aan mag vullen, de moed om de hele tijd je eigen ideeën ook in een nieuw daglicht te bekijken is ook belangrijk. Wij zijn ook gestart met het idee van we gaan gewoon zonnepanelen verkopen. Was dat nou echt zo’n geniaal idee. Maar we hebben het voortdurend moeten blijven ontwikkelen. Het hele ondernemers idee hebben we voortdurend doorontwikkeld. En zo zijn we uiteindelijk op dit concept gekomen. Daar is wel voor nodig dat je eerlijk jezelf in de spiegel blijft kijken en dat je lekker met je klanten in gesprek gaat. Waar heb je nou echt behoefte aan. Wat vind je ervan hoe we jou geholpen hebben. Heel vaak zal je dan ook dingen te horen krijgen waar je helemaal niet op zit te wachten. Een hele eerlijke boodschap van je klant: ‘Om eerlijk te zijn vond ik het een beetje onzin’ of ‘ik vond het allemaal lang duren’. Daar heb je een zekere moed en eerlijkheid voor nodig om daar gewoon voor open te staan en je bedrijfsconcept voortdurend te laten evolueren. Dat wil ik er nog aan toevoegen.

Gerhard te Velde: Prachtig antwoordt Joren. Wat betekent ondernemen eigenlijk voor jou.

Joren: Ondernemen betekent voor mij in de eerste plaats vrijheid. Ik vind het ontzettend leuk om zelf strategische beslissingen te kunnen maken en een visie te ontwikkelen over waar ik denk dat het bedrijf naar toe moet groeien en dan helpt het dat er niet een baas of een manager of iets dergelijks boven je staat die je iedere keer terugfluit als je een goed idee hebt. Dat is voor mij vrijheid, de vrijheid om je eigen ideeën waarvan je soms vindt dat dat hele goede ideeën zijn en soms ook wel hele slechte ideeën zijn. Maar dat je die de vrije loop kunt laten nemen en dat je de ruimte hebt om daar mee te experimenteren. Zoals ik nu tegen ondernemen aankijk is binnen Groenpand ondernemen voor mij echt een middel om een positieve impact te maken. Wij willen heel graag als Groenpand een social enterprise worden zoals het tegenwoordig heet, dus een onderneming waar niet geld verdienen op de eerste plek staat maar waar een goede impact maken op de eerste plek staat.

Gerhard te Velde: Hebben jullie allebei al een Tesla gekocht?

Joren: Die mag jij beantwoorden IJmert!

IJmert: Nee, we hebben nog niet allebei een Tesla gekocht. Daar zijn we ook niet per se vooraan het sparen. Wel voor elektrische rijders. Binnenkort komen de eerste elektrische wagentjes binnen Groenpand. Dat hebben we al een tijdje in onze maag zitten. We hebben bijvoorbeeld best wel veel busjes rondrijden door heel Nederland. Daar was tot nu toe nog niet echt een goed alternatief voor. Vanaf 2019 komen die wel op de markt en dan moeten we daar echt wat mee. Even aan te haken op dat punt van Joren wat is nou de kern voor ondernemer, voor mij is dat inderdaad ook vrijheid en om maar een paar voorbeelden er bij te geven is ook de vrijheid om bijvoorbeeld te investeren in dingen die niet direct geld opleveren. Dus wat je ziet de dynamiek binnen veel bedrijven is je hebt wel vrijheid maar als het over de strategie gaat, dus misschien heb je de vrijheid hoe je het doet maar wat je precies doet of welke kant het bedrijf opgaat, daar zijn de aandeelhouders voor. Groenpand is tot nu toe een schuldenvrij bedrijf en we zijn samen honderd procent aandeelhouder dus allebei vijftig procent. En dat betekent dat als wij een nieuw product willen gaan lanceren wat, misschien wel twee jaar geld gaat kosten dat we ook echt die ruimte hebben. Dat is ontzettend veel waard, dus dat wij kunnen zeggen weet je dit gaat misschien niet direct geld opleveren en sommige dingen blijven misschien überhaupt wel geld kosten. Maar dat kunnen we bekostigen vanuit een ander product. Terwijl misschien een gemiddeld bedrijf zou hebben van dat ene product wat zoveel geld oplevert waarom ga je daar niet meer van doen. En een ander ding waar wij zo nodig in geloven is eigenlijk moet je je bedrijf een beetje zien als een ecosysteem. Je hebt hele kwetsbare ecosystemen. Kijk bijvoorbeeld naar een monocultuur waar alleen maar mais op staat. Als ik het even vergelijk met de voorbeelden uit de praktijk. Als daar één beestje komt , als daar één parasiet komt terwijl de hele boel op z’n gat ligt dan wordt alles verwoest. Terwijl een ecosysteem als het tropisch regenwoud wat al heel lang zo staat, helemaal niet kwetsbaar. Het groeit misschien wel iets minder productief. Dus uiteindelijk is het belangrijk om als ondernemers soortvan principes te hebben en ook de vrijheid te hebben om die principes in ons geval zeggen wij willen gewoon steadily groeien. Het kan best zijn dat sommige dingen geld kosten en niet direct geld opleveren en die doen we ook om uiteindelijk heel minder kwetsbaar bedrijf te zijn, maar ook om dingen te kunnen doen waarmee we echt een grote impact kunnen maken. Dat zijn wat mij betreft dingen dus die voor mij in vrijheid in één keer concreet wordt en waarbij het niet, want opzich in ondernemerschap zitten daar ook best wel veel onvrijheden. We hebben steeds meer personeel. Dat betekent ook dat we niet zomaar van de ene op de andere dag het roer om kunnen gooien. We hebben ook allerlei financiële verplichtingen er gaan inmiddels miljoenen om in ons bedrijf. Niet miljoenen winst want we hebben opzich niet een grote winst doelstelling. We willen in ieder geval break even draaien en misschien een beetje winst zodat we wat geld, wat vet op de botten kunnen opbouwen om weerstand in de komende jaren te kunnen overkomen. Maar we hebben ook veel onvrijheden ook in functie. Dat is denk ik een dagelijkse ‘struggle’ die ik zelf ervaar. Je moet je die vrijheid wel blijven behouden je moet niet op een gegeven moment zeggen we moeten nu onze omzetdoelstelling deze maand halen want anders hebben we een probleem. Dus ik denk dat heel veel ondernemers met onvrijheid rondlopen.

Joren: Als ik mag aanvullen, het is heel makkelijk om vast te komen zitten in een bedrijf dat je op een gegeven moment in je bedrijf gaat werken en dat de verantwoordelijkheden zich opstapelen. Het lijnwerk stapelt zich op. De regelmaat, en voor je het weet word je gewoon iedere dag gebeld door je klanten of door je personeel. Dat is absoluut de keerzijde van de medaille.

Gerhard te Velde: En hoe zorg je er dan toch voor dat je je vrijheid behoud. Hoe bescherm jij je vrijheid?

Joren: Iets wat ik heel erg van IJmert heb geleerd is discipline. Ik ben van mezelf misschien niet zo heel gedisciplineerd, maar ik heb geleerd dat als je heel gedisciplineerd omspringt met zaken dat je daarmee weer vrijheid kunt winnen. Dus ik heb ook allerlei dingetjes ingevoerd hier binnen het bedrijf. Voorbeeld daarvan is het eerste uurtje na de lunch. Dan kun je naar mij toe lopen en naar mijn werkplek toe lopen en maar gewoon alle vragen stellen die in je opkomen.Het maakt niet uit over wat voor onderwerpen of iets dergelijks. Dat komt uitvoort dat ik het op een gegeven moment vond ik het storend werken dat ik gewoon lekker aan het werk was of ik was een grote offerte aan het schrijven of een project aan het uitdenken en om de haverklap staan de mensen aan je bureau en die hebben een vraag voor je. Die vragen moeten ook beantwoord worden en dat zijn heel prima vragen maar dat werkt ontzettend afleidend. Voor mij heeft dat met discipline te maken. Dat je elkaar wat gaat opvoeden dat je een bepaalde bedrijfscultuur gaat nastreven. Laten we ervoor zorgen dat we allemaal geconcentreerd kunnen werken. En zo heb ik het eerste uurtje na de lunch ingevoerd. Laten we dan elkaar storen met allerlei vraagjes, zodat je de rest van de dag wel geconcentreerd kunt werken. Dat is een manier om vrijheid te herwinnen. Soms moet je juist extra regels opstellen om weer extra vrijheid er voor terug te krijgen.

IJmert: Dat is ook wel interessant het kader van vrijheid. Wat ga je eigenlijk doen, bij ons is dat een beetje zo gegroeid dat ik meer commercieel verantwoordelijk ben voor het bedrijf. Je hebt bedrijven en er moeten ook klanten zijn en Joren meer over de organisatie zou je kunnen zeggen. En de realisatie. Van dit kwartaal hebben we ervoor gekozen dat Joren eigenlijk tachtig à negentig procent van zijn tijd op een project extern van Groenpand kan werken, en dat betekent aan een automatisering project. Ik had nooit kunnen voorspellen dat het zo belangrijk is in een organisatie, overigens op een bepaald moment dus je begint van we moet klanten gaan maken. En als je op een gegeven moment met heel veel mensen bent en veel omzet draait wordt dat waanzinnig belangrijk. Dus dat is ook iets wat ik een startende ondernemer mee zou kunnen geven is dat je begint met hele open manier, je weet alles van elkaar en op het gegeven moment is het zo dat je met dertig mensen samen moet werken. Dan zijn er echt wel heldere werkprocessen nodig en systemen en afspraken want anders loopt de boel gewoon spaak. En daar is Joren nu mee bezig en daar is hij ook echt veel beter in dan ik. En wij hebben gezegd neem jij de vrijheid om eventjes los van een lijnwerk te staan. Dus inderdaad heel de dag klanten die bellen, medewerkers die vragen hebben en soms dingen die misgaan die opgelost moeten worden. Wat zich heel slecht verhoudt tot deep thinking, dat je echt zegt jongens we moeten echt even afschakelen en denken wat doen we nou eigenlijk binnen Groenpand. Want wat is ons doel ook al weer. Wat is nou echt een hele goede manier van klanten bedienen. Dat verhoudt zich heel slecht tot het dagelijkse werk, zou je kunnen zeggen, het dagelijkse werk is ook niet onbelangrijk. Er moeten ook mensen aan het werk gehouden worden. We willen impact maken dat betekent dat iedere dag een paar panden van de band af moeten rollen, zeg maar, een paar groenpanden. Die hebben we van een grijs pand naar een groen pand omgetuned. Ik ben nu wat meer op dat deel betrokken bij de dagelijkse gang van zaken, En Joren is aan uitzoeken om een heel briljant systeem te bouwen waarbij tot in lengte van dagen een heel sterk fundament onder het bedrijf leggen. En terug naar vrijheid is dat moet je elkaar dus ook gunnen. Je moet op bepaalde momenten elkaar ook gunnen. Een ondernemers duo zijn dat is echt een beetje zoals een huwelijk denk ik. Dat is met vlagen makkelijk, met vlagen ook ingewikkeld. Maar je kan ‘the best of both worlds’ er uithalen. Ook zien wij waar elkaars krachten liggen. We zijn nu vijf jaar onderweg als Groenpand met vallen en opstaan. Inderdaad. Maar ik denk ook door de talenten en de ideeën die we hebben, dat je er samen een succes van maakt.

Gerhard te Velde: We hebben het heel veel over jullie gehad, over jullie idealen en over jullie ondernemerschap. Maar ik zou graag iets meer willen weten over jullie team en de mensen die bij Groenpand werken.

Joren: We hebben een stuk of 25 of 30 mensen in loondienst werken bij Groenpand. Daarnaast hebben we nog een hele club zelfstandigen die eigenlijk voelen alsof ze gewoon onderdeel van het team zijn. Het voelt eigenlijk alsof die ook in loondienst zijn. En dat zijn er nog eens een stuk of vijftien à twintig. Gister hadden we al een hele leuke inspirerende spreker van het bedrijf Voice en die vergeleek ons als een soort familiebedrijf of in ieder geval een heel familiair bedrijf en die vergeleek ons bedrijf daar ook mee. Hij zei aan de sfeer die ik proef lijkt dit heel erg op een familiebedrijf. Dat is ook het principe waar IJmert en ik allebei ontzettend achter staan. Dat streven we na. We zijn weliswaar geen familie van elkaar maar we proberen wel die sfeer neer te zetten van een familiebedrijf. Je kunt je hier veilig voelen. Er wordt niet over je gepraat achter je rug of iets dergelijks. Er zijn geen gekke processen gaande. Er zijn geen elleboog gevechtjes die plaatsvinden om hogerop te kunnen komen ten koste van de ander. Dit gaat over de bedrijfscultuur. Wij zijn heel bewust bezig om mensen te zoeken die op een heel fijne manier bij onze bedrijfscultuur passen. Het woord DNA is misschien klein beetje een modewoord, maar wij zijn daar wel heel erg mee bezig. Van wat voor DNA hebben wij nou als bedrijf als Groenpand en wat voor mensen passen daarbij

Gerhard te Velde: Kan je dat omschrijven?

Joren: Ik denk dat als we willen kijken naar wat voor DNA Groenpand heeft, dan moeten IJmert en ik in eerste instantie naar onszelf kijken. Hoe zitten wij in elkaar en wat past bij ons. En vervolgens ga ik kijken wat passen daar voor mensen bij . Datbetekent trouwens niet dat je alleen maar dezelfde mensen hoeft te zoeken of iets dergelijks en dat iedereen hetzelfde moet zijn. Maar er zijn wel wat kenmerken waarvan je zegt daar moeten mensen aan voldoen. Als ik kijk naar IJmert en ik zijn wij allebei heel gedreven. We maken ons echt zorgen over wat we aan doen zijn met de planeet als mensheid, en we zijn gewoon heel gedreven om daar oplossingen voor te vinden en te realiseren en daarvoor aan de slag te gaan. We willen ons daar heel graag voor inzetten. Daar passen ook andere mensen bij die ook heel gedreven zijn. Dat is echt wel een eigenschap die in ons hele team zit. Een open transparante eerlijke manier van communiceren dat vinden we ook ontzettend belangrijk. Voor ons is dat een basis onderdeel van je veilig voelen bij het bedrijf, je werk goed kunnen doen. We doen ook heel vaak wat een check in wordt genoemd aan het begin van een overleg, dus dat wij even een persoonlijk rondje doen. Dat we bij iedereen even inchecken. Hoe sta je ervoor? Hoe zit je erbij? Soms zitten mensen dan met hele positieve dingen of mensen zitten gewoon lekker in hun vel. Maar soms zitten mensen met hele vreselijke dingen dus dat is iets wat we actief nastreven. We proberen veel aandacht te hebben voor de mens.

Gerhard te Velde: En moeten mensen ook iets kunnen om bij jullie te werken, wat voor skills zoeken jullie?

IJmert: Toch nog heel even om die vraag te beantwoorden. Dat laatste was scherp, wat doen we nu eigenlijk. We zijn een groep van drie bedrijven. We zijn een ingenieursbureau met hele slimme koppen die echt diep advies geven op hoe je de energie in een pand kan verduurzamen. We zijn installatiebedrijf en we zijn net als Eneco en Nuon en Greenchoice een energieleverancier. Dat zijn best wel inhoudelijke vakken en voor die inhoudelijke vakken hebben we soms ook inhoudelijke expertise nodig. Dus als we bijvoorbeeld kijken naar wij sluiten ingewikkelde duurzame installaties aan. Ik noemde net al een keer de gasketels er uit en een warmtepomp in. Dan hebben we een warmtepomp expert voor nodig. En ja die kunnen we maken. Dus iemand die ‘eager’ is om te leren kunnen wij warmtepomp expert maken, maar dat duurt wel gigantisch lang. Een vraagstuk waar wij wel mee zitten binnen Groenpand is moeten we nu al mensen aannemen die een beetje af zijn inhoudelijk gezien of kun je ze ook maken. Tot op heden hebben wij best wel heel veel mensen aangenomen die wij mee hebben genomen om wat je moet kunnen. Op dit moment zitten we ook wel wat meer te denken over of we ook inhoudelijk experts aan moeten trekken. Het ingewikkelde daarvan is dat die misschien niet in ons DNA past. Het DNA waar Joren het juist over had. Dat is best een ingewikkelde puzzel en dat betekent ook dat bijvoorbeeld we al lange tijd naar een specifieke ingenieur op zoek geweest en we hebben anderhalf jaar lang daar gesprekken over gevoerd met diverse kandidaten. We hebben telkens gezegd nee dit gaan we niet doen. Ondanks dat we die persoon écht nodig hadden. In tussentijd kwam het vooral op mijn bordje te liggen en soms ook op die van Joren. Dat hadden we niet per se nodig die taken. We zitten hier niet alleen een positief verhaal te houden het betekent ook keuzes maken die soms hartstikke pijnlijk zijn. We zeggen ook nee. Nou de les die daar volgens mij uit naar voren komt is dus ook nee durven zeggen, nee durven zeggen tegen klanten die niet bij je passen, nee durven zeggen tegen mensen die niet bij de organisatie passen. Wat niet betekent dat die mensen slechte mensen zijn, maar gewoon niet het juiste moment en niet de juiste DNA hebben. Het moment dat je daar aan toe gaat geven wat heel makkelijk is. Want als je iemand nodig hebt heb je gewoon iemand nodig. Maar ook met oog op de toekomst laat je die toch eventjes voorbijgaan. Dus ja als antwoord op jouw vraag. We hebben soms inhoudelijke mensen nodig voor bijvoorbeeld het verkoop team, die kunnen we ook prima instrueren in een half jaar tijd. Van dit zijn de technieken die we verkopen en zo moet je dat doen.

Gerhard te Velde: Zijn jullie momenteel op zoek naar nieuwe mensen?

Joren: We zijn een technisch bedrijf en we zijn bijna voortdurend op zoek naar mensen . In de hele branche in Nederland is momenteel tekort aan technisch personeel . Er ligt een enorme opgave voor ons om Nederland te verduurzamen. Met ons bedoel ik dan niet alleen Groenpand als bedrijf maar alle bedrijven die hier mee bezig zijn. Überhaupt wij als Nederlandse maatschappij hebben als opgave om het land te verduurzamen. Dat betekent dat er gigantisch veel gebouwen verbouwd moeten worden en er zijn gewoon veel te weinig mensen om dat uit te voeren. Dus wij zijn voortdurend op zoek naar goede installateurs, goede elektriciens, goede stek monteurs enzovoort. Momenteel hebben een paar facturen uitstaan ook één of twee facturen voor het vak van verkoper adviseur zijn. Dat is een functie die bestaat uit het langsgaan bij mensen en mensen enthousiast krijgen voor het verduurzamen van hun woning en vervolgens een gepast advies uitbrengen. Die vacatures zijn natuurlijk allemaal op onze website te vinden groenpand.nl/vacatures.

Gerhard te Velde: IJmert kan jij uitleggen wat het zo leuk maakt om bij Groenpand te werken.

IJmert: Na wat het echt leuk maakt is dat het een zoektocht is die we samen doen. En dat is ook nooit klaar, dus wij hebben een ontzettend groot ‘Big Hairy Goal’ noemen ze het wel. Wij willen in Nederland uiteindelijk gewoon dat alle panden van een grijs naar een groenpand gaan. En tot nu toe zijn dat eigenljk druppels op een gloeiende plaat. Wat het zo leuk maakt is dat als je bij ons komt werken je dat echt samen kan gaan vormgeven. Niet dat we zeggen dit is de blauwdruk en ga gewoon daar in marcheren in dat pad. Nee je gaat het samen echt maken. En dat laten we ook zien als we samen resultaat boeken, dan delen we ook samen de winst. Dat betekent bijvoorbeeld als wij in 2018 nu een goed jaar draaien, dan doen we ook in januari 2019 een winstdelingsregeling. Dus eigenlijk ben je een beetje ondernemer. Het is tegelijkertijd ook niet dat wij de zoiets hebben van jongens iedereen kan hier zomaar gaan doen wat je wilt. Dat vind ik best wel een spanningsveld. Ja we hebben wel degelijk een aantal kaders die vaststaan als hier nu iemand zegt dat we eigenlijk een kledinglijn willen gaan oprichten binnen het kader van Groenpand. Dan zeggen we dat we dat waarschijnlijk niet gaan doen. Maar als je denkt dat we een ander product moeten toevoegen wat in lijn is , dan zeggen wij waarschijnlijk van oké dan gaan we dat oprichten. Hier heb je een startpotje en ga er maar een succes van maken.

Joren: Wat kunnen andere ondernemers van jullie leren op dat punt.

IJmert: Ik denk wat ze van ons kunnen leren is dat, wij kunnen overigens heel veel van andere ondernemers leren dus we gaan volop jouw podcasts luisteren Gerhard, Groeivoer lijkt me ontzettend belangrijk want ik voel me nog steeds een beetje een beginneling op het gebied van ondernemen, maar wat ze van ons kunnen leren is dat punt van een organisatie cultuur scheppen die niet te hiërarchisch is, waarbij niet een soort van eindbaas alles beslist maar dat je het met elkaar doet. Ik denk wat andere ondernemers soms ook van ons kunnen leren is het lange termijn kijken en je bedrijf wat minder kwetsbaar maken. Dus ik zie heel veel bedrijven die de pas van de golf meerijden. En als dat stopt, als de economie anders wordt, dat je eigenlijk een bedrijf hebt dat gewoon binnen ‘no time’ over de kop kan gaan. Wij proberen dus een soort spreiding toe te passen. Ik had het net over dat eco systeem dat je een wat minder kwetsbaar systeem hebt. Dat is denk ik voor heel veel bedrijven belangrijk. Om uiteindelijk een soort familiebedrijf ondanks dat we pas vijf jaar bestaan. Maar ik heb wel eens een keer echt een grote geest horen zeggen. Dat alle bedrijven zouden als een soort familiebedrijf gerund moeten worden. Alsof u het sowieso zou gaan overdragen aan je kinderen en die het weer aan hun kleinkinderen. Zodat je niet een soort van ‘bubble’ aan het bouwen bent waar je zelf maximaal profijt van kan hebben. Met misschien een exit over een paar jaar, maar dat je iets bouwt waarvan je denkt dat het altijd in eigendom van de familie blijft. Dus ik kan maar beter een stabiel bootje bouwen want anders ga ik het voor mijn kinderen verkloten hier .

Joren: Onvoorwaardelijkheid. Dat is voor mij het kernwoord dat daar in zit, zeg maar wat andere ondernemers van ons kunnen leren. Wij bieden onze mensen heel veel autonomie, ze kunnen heel erg zelf beslissen over hoe je je werk aanpakt en daar geven we je heel veel vrijheid, ook voor nieuwe ideeën. En daar is voor nodig dat wij een soort onvoorwaardelijkheid bieden. Dus dat we niet gaan bekritiseren op iedere punten en komma’s, of dat we steeds over je schouder staan mee te kijken wat je allemaal aan het doen bent. Maar dat je mensen vertrouwt.

Gerhard te Velde: En stel dat jullie veel groter zijn dan nu, bijvoorbeeld tien keer zo groot. Hoe ziet jullie rol er dan uit.

IJmert: Voor mij is ondernemerschap of ondernemer zijn op zich geen doel. Ik zie het echt als een manier waarbij er geen leden of aandeelhouders zijn die direct bepalen wat jij gaat doen. Dat vind ik heel gaaf in deze periode. En tegelijkertijd weet ik nog goed toen we aan het oriënteren waren op te gaan beginnen heb ik ook een gesprek gehad met de CEO van Shell. Dat was in de tijd dat ik meer in de politiek actief was en ik geloofde toen echt in concentraties van macht. Als je wat wil veranderen moet bij de concentratie van macht zitten. We hebben na dat gesprek wel duidelijk van nou ik denk dat hier nog niet helemaal de geesten rijp zijn, maar mijn rol zou toch prima buiten het bedrijf kunnen liggen. Ik weet niet of ik per se de manager ben die dan de volgende vestiging gaat opzetten. En tegelijkertijd denk ik van ja je moet ook nu eerst even bewijzen dat je vrucht kan dragen als bedrijf, dus niet alleen daar nu al mee bezig. Om te laten zien van jongens we realiseren echt iets waar ontzettend veel mensen die een mooi verhaal hebben hoe de wereld verduurzaamd moet worden en vervolgens gewoon geen barst voor elkaar krijgen. Ik heb nog niet het gevoel dat wij op het niveau zijn dat wij maximaal hebben kunnen laten zien. Dat wil ik zelf ook laten zien. Ik wil laten zien dat wij op grote schaal mensen kunnen overtuigen om een pand te gaan vergroenen. En als ik op iets langere termijn kijk, dan zie ik mijn eigen rol wel heel sterk veranderen maar ik heb nog niet echt heel helder voor de geest. Wat dat dan is.

Joren: Wat ik jou de laatste tijd hoor zeggen IJmert is dat we moeten doen wat nodig is. En daar sta ik honderd procent achter dat type ondernemers zijn wij ook. Je moet gewoon doen wat er nodig is, als het nodig is om zelf een dak op te klauteren en zonnepanelen erop te schroeven dan is dat wat we doen. Dat hebben we allebei wel eens gedaan. En als het nodig is om zelf 10 afspraken op een dag af te lopen of om bij een paar mensen langs te gaan en een offerte uit te brengen dan is dat wat we doen. Als het nodig is om wat te managen of te sturen dan doen we dat. Ik denk dat dat heel veel ondernemers in de weg zit. Misschien terugkomend op jouw vraag. Wat kunnen andere ondernemers van ons leren. Wij kunnen inderdaad heel veel van andere ondernemers leren maar ik denk dat er best wel wat ondernemers zijn die met een beetje te grote ego zitten. Als je daar overheen kunt stappen, als dat je lukt dat je jezelf niet te tof vindt om met je handen in de klei te werken dan, dan kan je volgens mij heel ver komen. Dus hoe ziet onze rol er straks uit. Dat maakt mij niet uit als we maar bezig zijn met nog steeds het bedrijf de goede kant op te sturen en gewoon resultaten te boeken.

IJmert: Als ik daar nog één ding op mag aanvullen. Het fascinerende van het ondernemerschap vind ik dat je eigenlijk ieder jaar een nieuwe baan krijgt zonder dat je een nieuwe baan krijgt. Wij zijn heel erg begonnen eigenlijk als medewerker in ons bedrijf zou je kunnen zeggen. Op een gegeven moment komen de eerste medewerkers, dan krijg je er een taak bij. Die moeten ook aangestuurd worden voor zover dat nodig is. Na nog meer stappen dan moet je dus een strategie gaan bedenken. En eigenlijk zijn Joren en ik een paar keer van baan gewisseld zonder dat we een nieuwe titel ofzo hebben gekregen. Maar daar heb ik persoonlijk niet zo heel veel behoefte aan om een nieuwe titel te hebben. Maar het kan wel een heel mooi bewust moment zijn stel, je voor je bent in loondienst en je manager komt naar je toe. Ik heb je nu een tijdje gevolgd en volgens mij ben je klaar voor…. Dan ga je er over nadenken en misschien op 1 januari begin ik met mijn nieuwe rol. Ik krijg een nieuw kantoortje misschien een paar rituelen daaromheen. Je krijgt een paar schouderklopjes van andere collega’s, hé wat tof dat je dat gaat doen. Ergens in jouw systeem gaat dan zitten. Ohja volgens mij ga ik nu echt wat anders doen en als ik naar mezelf kijk nu, blijf ik nog wel eens hangen in wat er destijds nodig was. En dat gaat op een gegeven moment in je systeem zitten. Dat zijn bepaalde structuren/manieren van werken. Terwijl er nu misschien wat anders nodig is. En daar ben je eigenlijk niet een soort van metamorfose doorgegaan. Waarschijnlijk dat ik van andere ondernemers dat kan leren. Hoe kan je dat soort van overgang rituelen voor jezelf vormgeven. Oké vanaf nu zijn dit mijn rollen. Dus die metamorfose lijkt me een heel belangrijk punt van het ondernemerschap.

Gerhard te Velde: Hebben jullie dingen waar je aan denkt of komt er iets bij je boven als ik de vraag stel: Waar gaan jullie mee stoppen en waar gaan jullie mij beginnen?

Joren: Ik ben zelf net gestopt met allerlei dingen. IJmert heeft het daar al over gehad dus dat ik momenteel een groot project aan het doen ben om het bedrijf te automatiseren. Daarvoor was het nodig om zoals jij het noemt om te stoppen met allerlei dingen. Voor mij is de essentie van stoppen het loslaten of dat taal als ondernemer is of dat het überhaupt in het leven is. Ik denk dat heel veel mensen er moeite mee hebben om dingen los te laten. Ik zelf ook zeke. Ik vind het soms heel lastig om, dan hebben we iemand aangenomen die geven een bepaalde verantwoordelijkheid op bepaalde rollen binnen het bedrijf, en die moet je dan ook echt gaan loslaten om iemand tot z’n recht te laten komen. Enerzijds moet je iemand voldoende poweren en faciliteren om ervoor te zorgen dat zo iemand zijn werk goed kan doen. Maar je moet het ook loslaten, je moet zo iemand de kans geven om zelf na te denken over hoe hij dat gaat doen. Hoe gaat hij daar de optimale resultaten uit halen. Nou bijvoorbeeld het onderdeel warmtepompen installeren van ons bedrijf, daar heeft IJmert het ook al een paar keer over gehad. Dat product of dienst die wij aanbieden die heb ik zelf opgezet binnen Groenpand. Op een gegeven moment hebben we daar iemand voor aangenomen die het van mij over moest gaan nemen. Ik had me er zo in verdiept en het was echt mijn kindje geworden, mijn baby’tje, daar had ik heel veel moeite mee om dat los te laten. In het begin ging ik een paar keer per week met diegene zitten. Van hoe gaat dat, en hou je wel contact met diegene en weet je wel zeker dat je voor die fabrikant zou kiezen, want dat heb ik ook dit over gehoord, kunnen we het niet beter zo doen en op een gegeven moment dacht ik. Dit werkt voor geen meter. Dit is niet de autonomie die ik mensen eigenlijk beloof binnen ons bedrijf. Van kom bij ons werken en je krijgt de autonomie. Dat kwam ik toen totaal niet na. Ik moest het gewoon keihard gaan loslaten zodat hij z’n gang kan gaan en kan shinen in zijn eigen werk. Dat is ook gelukt. Wat ik ontzettend leuk vond is dat diegene later naar mij toe is gekomen en die heeft mij toen ook een complimentje over gegeven want hij merkt dat het gelukt is om het los te laten en dat vind ik ontzettend fijn. Nu kan ik mijn werk beter doen. Dat is voor mij een hele belangrijke les geweest.

IJmert: Overigens denk ik dat daarbij ook belangrijk is geweest dat inderdaad je hoopt dat mensen gaan schijnen. Tegelijkertijd moet je dus ook het falen dan een beetje durven te accepteren. Het is niet zo dat iedereen en alles zomaar lukt. Dat is de harde weerbarstige realiteit van het hele verhaal. Dus dat je dan ook kan zeggen ik zie soms dat dingen beter kunnen. Heb ik ook echt een mening over. Je dolt dan ook op de vlak daar. En dan denk je laat toch maar lopen dit hele dit hele verhaal. Ik heb nog een concreet voorbeeld van deze week van een zakelijke klant die zich bij ons gemeld had. Wat in mijn ogen gewoon niet goed opgepakt werd. Vervolgens heb ik dat zelf opgepakt. En nu zie ik ook klanten echt een groot project met ons doen. Dat is voor mij een bevestiging waar ze naar uitkijken. In alle eerlijkheid, zijn we dan wel klaar om dat over te pakken. Tegelijk is het misschien wel het harde punt, ja je moet het ook een keer laten falen en ja dat kost misschien een klant en het kost misschien wel 30.000 euro omzet. In dit concrete geval. Maar ik geef hier eigenlijk een negatief signaal mee af. Dit is ook gewoon waar ik op dit moment mee worstel en ik denk wel dat uiteindelijk andere mensen dit nog beter kunnen dan ik. Het is niet een soort van disvertrouwen of anti-vertrouwen.

Joren: Je moet mensen de kans geven om hun eigen fouten te maken en daar komt het op neer. Je kunt niet in één klap vijf of tien jaar lang ervaring in een klap overdragen. Je moet mensen echt de kans geven om van hun eigen lessen te leren.

Gerhard te Velde: Joren denk je dat jullie in het bedrijf genoeg management potentieel hebben dus mensen die leiding kunnen geven als jullie op meer afstand zijn.

Joren: Ja, ik weet niet zeker of leiding geven en managen hetzelfde is. Misschien bedoelde jij daar nu wel even hetzelfde mee. Als je bedoelt leidinggevend potentieel. Ik denk dat IJmert en ik het allebei ontzettend leuk vinden om in ieder geval om te leiden. Wij geloven allebei heel erg in het principe ‘het goede voorbeeld geven’ ‘leading bij example’ zoals het wel wordt genoemd. Wij vinden het allebei ontzettend leuk om mensen te inspireren en met mensen in gesprek te gaan over hoe ze meer uit zichzelf kunnen halen. Al dat soort zaken dat ze toch belangrijke leidinggevende kwaliteiten. Of dat verder nog in ons bedrijf zit, er zijn wel een aantal mensen die dat potentieel ook hebben. Er zijn ook een aantal mensen die dat denk ik minder hebben of die daar geen enkele behoefte aan hebben. Dat is ook prima. Maar als je het hebt over managen. Het is grappig dat je daar naar vraagt want wij zijn momenteel heel erg bezig met de vraag hoe zien we onze organisatiestructuur voor ons. We hebben net een beetje de omvang bereikt. Ik zei net al dat er 25 tot 30 mensen in dienst zijn. Plus nog een kluitje zelfstandigen van een stuk of vijftien of twintig mensen die daar omheen hangen en die ook op regelmatige basis voor ons werken. Dat is precies de omvang dat het echt interessant wordt om na te denken over hoe onze organisatie is gestructureerd. Gaan we het heel hiërarchisch inrichten met allemaal managers die weer topmanagers hebben enzovoort. Of gaan we het proberen heel plat te slaan. Welke vraagstukken brengt dat dan weer met zich mee. Dat is een vraag waar we nu heel erg mee bezig zijn. Ik ben mezelf bijvoorbeeld momenteel echt even aan het verdiepen in een aantal organisatie modellen. Daar ben ik wat boeken over aan het lezen. Ook over Holacracy, dat gaat over dat je de mensen regeert. Het gaat eigenlijk over zelfsturende teams. Dat zijn allemaal onderwerpen waar ik momenteel best wel mee bezig ben. Ik wil het niet te groot maken maar wij moeten wel ergens de vraag beantwoorden, gaan we allerlei hiërarchische lagen in onze bedrijven aanbrengen of gaan we dat op een andere manier vormgeven. En hoe dan. IJmert en ik gebruiken allebei de natuur heel sterk als inspiratiebron. IJmert heeft het al een paar keer over ecologie gehad en over ecosystemen. Ik ben daar ook ontzettend door geïnspireerd. Daar ben ik ook naar aan het kijken. Hoe werkt dat in de natuur. Hoe werken organismen met mekaar samen of binnen één organisme, hoe werken de verschillende cellen met elkaar samen. En dat is eigenlijk bijna nooit op basis van een hele sterke hiërarchie, dus dat er allerlei management structuren zijn aangelegd, maar heel vaak op basis van autonomie. Gelukkig past dat begrip autonomie al heel goed bij ons, dus dat is een principe waar ik me heel graag door wil laten leiden, waar ik door geïnspireerd ben. Hoe dat precies vorm gaat krijgen dan weten we nog niet.

Gerhard te Velde: IJmert hoe word jij geïnspireerd? Waar haal jij je inspiratie vandaan?

IJmert: Ik ga ieder jaar één keer richting het noorden naar Noorwegen of Zweden. En dat is voor mij echt een gigantisch oplaadt moment. Dat doe ik nu bijna vijftien jaar. Ik ga dan naar een gebied wat zoveel vrijheid biedt. Ik ga er echt diep de natuur in. Je kan drinken uit de rivier en er zijn vissen die we opeten en er zijn planten. Dat vind ik allemaal geweldig. Daar haal ik veel inspiratie vandaan. Ik ben daarnast ook een gelovig man. Ik worstel daar ook wel mee met waar geloof ik nu precies in. Ik denk het heel belangrijk is om in je leven grotere ideeën te hebben dan die jij zelf ontwikkeld hebt. We leven in een best individualistisch tijdperk waarin iedereen zijn eigen waarheid kan verzinnen. Waarin ook iedereen zijn eigen verhaal heeft. Wat heel tof is maar ook vreselijk vermoeiend is uiteindelijk voor mensen. Dat is ook mijn kritiek soms op het ondernemerschap. Dat het een soort van zelf verheerlijking kan worden als het ware. Terwijl uiteindelijk wij natuurlijk gewoon vreselijk afhankelijk zijn van onze gezondheid en van de mensen die voor ons werken. Van de energie die je ervoor hebt. Ik denk wel dat uiteindelijk geïnspireerd zijn ook wel weer te maken moet hebben dat je zelf deel vindt en voelt van een groter geheel. We kunnen uit de oosterse culturen heel veel leren. Ik denk dat we ons als een soort deel van een groep vogels moeten zien. Het staat allemaal niet op zichzelf. Dat is voor mij absoluut ‘work in progress’ ik twijfel ook wel eens aan mijn idee. En ook aan mijn geloof.

Gerhard te Velde: Ben je een spiritueel mens?

IJmert: Ja dat kan ik heel direct met ja beantwoorden.

Gerhard te Velde: Wat geloof jij?

IJmert: Dat is heel moeilijk in taal te vatten. We hebben hier een gesprek en dat gesprek krijgt vorm in taal. Ik geloof dat spiritualiteit ook heel veel over je beleving gaat. Dus niet alleen dat ik nu in drie woorden kan uitleggen waar ik in geloof, maar wat ik in ieder geval wel geloof is dat dit leven niet alleen maar een soort ‘random’ is en dat er een hele diepe dingen spelen in een tijd die heel ingewikkeld is op een bepaalde manier. Maar daar kan ik heel moeilijk taal aan geven. Misschien is je het me over vijf jaar vraagt. Misschien als ik weer eens een keer een tijdje daar ook meer ruimte voor heb in mijn hoofd, dan moeten we daar nog eens over hebben.

Gerhard te Velde: Hoe wil jij in 2019 meer ruimte creëren.

IJmert: Allereerst de vraag  meer ruimte creëren. Ik ben ontzettend blij en dankbaar voor de mogelijkheden die we hebben om zo’n heel gaaf bedrijf als Groenpand neer te zetten, en om een familie te starten waar ik nu mee bezig ben. We moeten uitkijken dat we altijd zeggen maar in de toekomst gaat het beter zijn. En van nu ga ik meer vrijheid creëren en dan ga ik dat doen. Aan de ene kant denk ik ik ga gewoon lekker doorzetten waar ik al mee bezig ben maar ik zou best eens een keer bijvoorbeeld een maand eropuit willen gaan. Dat heb ik afgelopen jaren nooit gedaan. Maximaal twee weken. En zo’n dag per week, en dan ook om dezelfde valkuil te ontkomen, om dan een agenda te maken. Joren en ik hebben sinds kort nu een maandelijks etentje staan dat heeft ons vijf jaar gekost om die ruimte te vinden. En dan vinden we het ook nog lastig om geen agenda te hebben maar gewoon een keer Lullepot op te hangen en na te denken en daar energie van te krijgen. Van wat gaan we eigenlijk doen. Ik denk dat als we komend jaar niet heel veel anders gaan doen dat het bedrijf wel aardig doorloopt. Dan moeten we echt voor onszelf bedenken. Daar hebben we hard aan gewerkt. Twee jaar geleden als wij waren gestopt met werken dan stoptte het bedrijf ook, nu loopt er iets door en van die vrijheid dat is echt vrijheid dus als wij het gevoel hebben van het loopt gewoon door dan moeten we die vrijheid maximaal benutten.

IJmert: Mooi, dus jullie gaan misschien wel meer chillen in 2019 en meer de stilte opzoeken?

IJmert: Ja, meer dromen, ondernemen als dromen, dromen lijkt mij heel gaaf om daar weer meer mee bezig te zijn. Wat dus echt ook ten grondslag ligt aan dit bedrijf. Voordat wij zijn gestart hebben we echt jaren, naar mijn gevoel, het bos ingegaan en hebben we ideeën gewisseld. En dat geeft mega veel energie.

Joren: Ja daar kwam ook de beste ideëen uit voort. Dus hele lange stukken op gelezen toen ik ooit ben begonnen met ondernemen. Dat was laten we zeggen 2008 in ieder geval, maar voor die tijd ook al wat informeel ondernemerschap. Toen wij zijn begonnen met ondernemen. Toen ben ik begonnen met zeven dagen per week te werken. Dat was een heel slecht idee. Dat staat ook al in de Bijbel. De zevende dag zult gij rusten. Daar hadden we ons echt aan moeten houden. Want voor ik het wist was ik gewoon best wel, overwerkt wil ik niet zeggen, maar wel dat je zo in je hoofd alleen maar bezig bent met de dagelijkse werkzaamheden. Dan ontstaan er geen grote ideeën meer, dan is er geen ruimte meer voor reflectie. Van hé zitten we wel op het juiste pad. Dan is er geen ruimte om grote dingen te doen of aan projecten te werken. Dan leef je alleen maar in de waan van de dag. En daar zat ik aan het begin van mijn ondernemerschap, van onze ondernemerschap, zat ik daar wel echt in opgesloten. Ik weet nog heel goed dat , dit gaat over het bedrijf mijn student, dat een paar studenten van ons mijn kamer kwamen binnenlopen wat toen functioneerde als ons kantoor, op zondagochtend om halfacht. En toen was ik er klaar mee. Toen lag ik nog in bed. We gaan niet meer zeven dagen per week open zijn. Toen ben ik in de telefoon geklommen en heb ik Gerhard gebeld en gezegd: ‘We gaan nu stoppen met zeven dagen per week open zijn.’ Ik wil dat we ieder geval op zondag dicht zijn. En toen zijn we op zondag dicht gegaan. Toen ben ik terug gegaan naar zes dagen per week werken en op een gegeven moment ben ik ook op zaterdag niet meer gaan werken en dus terug naar 5 dagen per week. Vorig jaar heb ik voor het eerst de stap gezet om, toen ben ik met IJmert het gesprek geweest, één dag per week juist de ruimte te nemen om te de dromen waar IJmert het net over had, om lekker te ontspannen en lekker door het bos te lopen een hele dag. Of gewoon wat boeken te lezen en lekker uit te zoemen. Ik ben ontzettend blij met die beslissing. Ik heb een lange weg moeten gaan van zeven dagen per week werken naar eigenlijk vier dagen per week in het bedrijf werken om het maar even zo te noemen. Maar het doet me ontzettend veel goeds. Lekker uitzoemen en lekker wegdromen en dan ontstaan de beste ideeën. Ik merk dat ik gewoon doordeweeks er nu beter tegen kan en dat ik makkelijker dingen kan loslaten en dat ik makkelijker mensen kan inspireren om met bepaalde zaken aan de slag te gaan. Dus dat is heel erg belangrijk en waar droom ik dan van. Zoals IJmert net ook al zei ik heb heel veel ideeën over hoe we echt Nederland kunnen verduurzamen of hoe we gebouwen echt kunnen vergroenen. Dat geldt voor mij ook.

Gerhard te Velde: Wat zie je dan voor je? Wat komt er voor je ogen, wat zie je echt fysiek?

Joren: Ik denk dat er heel veel dingen zijn in onze maatschappij waar we vanaf moeten. Heel veel van die dingen zijn we ook al afstand van aan het nemen. Sommige mensen lopen daar veel meer in voor dan andere mensen. Er zijn ook mensen die daar nog totaal niet mee bezig zijn. Die in mijn ogen in ieder geval nog in de oude wereld leven of in de oude maatschappij. Maar ik droom echt van een andere wereld. ‘A Brave New World’ zou je kunnen zeggen, een wereld waarin de mens veel beter omspringt met de natuur. Veel meer respect heeft voor de natuur , maar mensen ook meer respect hebben voor elkaar en veel prettiger met elkaar omgaan. Als je ook kijkt naar ons consumptiegedrag. Mensen vluchten in goedkope consumpties. Ontzettend veel tiener- jongens en meisjes hebben als hobby om te gaan shoppen. Ik zie dat als een gebrek aan zingeving. Dat is een soort vluchtgedrag. Het heeft een hele negatieve impact op de wereld. En daar moeten we vanaf. Heel veel van die dingen zullen in mijn ogen nog moeten veranderen, met mijn bedrijf ben ik bezig met duurzame gebouwen te realiseren. En daar moeten we zeker naar toe, we moeten duurzame gebouwen realiseren. Maar ik denk ook dat we minder moeten gaan consumeren en minder spelletjes kopen en minder plastic gaan verbruiken en dergelijke, we moeten ook minder dol worden op onze elektronische gadgets. Ik denk dat we wat minder moeten gaan vliegen en minder vlees moeten eten en andere dierlijke producten. Dat klinkt allemaal minder minder minder. Maar ik denk dat het leven daardoor juist meer waard wordt. Dat is een beetje de gedachte van het minimalisme. Dat zie je ook steeds meer mensen doen dat ze aan het ontspullen zijn. Dat klinkt als een modewoord maar dat kan heel veel zingeving opleveren. Dat kan heel veel vrijheid geven. Heel veel rust. Nu kan ik met de mooie dingen bezig in het leven bezig zijn. Hoe gaat het eigenlijk met mijn buurvrouwen of met mijn moeder. Of laat ik mijn vrienden eens opzoeken of laat ik eens lekker door het bos gaan lopen of fietsen. Dat zijn voor mij in ieder geval de mooie dingen in het leven het zijn allemaal immateriële dingen. Dat is hoe ik de nieuwe wereld voor mij zie.

Gerhard te Velde: Dankjewel IJmert, je zei ook dat je ook meer gaat dromen in 2019. Is er een droom die je met ons wil delen.

IJmert: Wat mijn dromen soms een beetje in de weg staat is de nuchtere gedachte van ga eerst maar eens een keer echt wat doen. Ga maar eens zorgen dat je er echt wat van maakt. Eigenlijk heb ik een soort van ontdromen mechanisme, ik weet niet of dat goed Nederlands is, maar wat wij nu met Groenpand hebben gedaan was voor mij betreft een soort van eerste ‘proof of concept’ dat het ons lukt om van een idee in vijf jaar tijd, op zich al lange tijd, iets te maken wat werkt. En waar ik eigenlijk van droom is om te kijken van mijn visie op duurzaamheid gaat verder dan alleen het vergroenen van panden. Hoe kan je nou zo’n eerste idee bijvoorbeeld het vergroenen van panden echt op een niveau trekken waarvan je denkt dit kan zichzelf ook vermenigvuldigen, we kunnen hier veel impact mee maken en misschien wel op de wat langere termijn. Ik heb altijd al gezegd ik wil wat met landbouw gaan doen, in Congo op een oude boerderij. Ik geloof nog niet dat het nu daar het moment voor is omdat ik geloof dat we nog zoveel werk te doen hebben aan ons bestaande bedrijf. Maar ik vind wel heel tof om daar alvast over te dromen. Ik heb een tijdje in Malawi gewerkt aan landbouw en gezien wat een ongekende potentie er is, ook in Nederland aan duurzame landbouw. Dus dat is iets waar ik al jaren mee bezig. Ik heb zelfs een landbouw hogeschool gedaan voordat ik milieu ging studeren. Voor mij is het een beetje de balans tussen aan de ene kant kan ik daar alvast over dromen. Aan de andere kant ook in te zien van het is ook een beetje een soort van vloek van onze tijd om heel erg met je ‘Why’ bezig te zijn en vervolgens te zien van oke er gebeurt nog steeds helemaal geen zak. Dus die balans is voor mij wel belangrijk en ik denk ook cultureel dat nuchtere mij met beide voeten op de grond houdt. Dus eerst maar eens wat van je huidige idee zien te maken.

Gerhard te Velde: Joren wanneer ga je met pensioen en hoe ziet dat eruit?

Joren: Ik weet niet of ik echt geloof in dat echt met pensioen gaan. Ik heb ooit een boek gelezen waarin de term prepensioen werd geïntroduceerd. Dat vond ik wel heel inspirerend. Namelijk dat je jezelf gedurende het leven, dat je niet zoals eigenlijk onze ouders zijn opgevoed, je hele leven moet werken en daarna in één keer achter de geraniums gaat zitten en helemaal niks meer doen. Ik zou het veel leuker vinden om in mijn hele leven actief te blijven en me actief te blijven inzetten voor een bedrijf als Groenpand, zeg maar voor een betere wereld. Dat is waar ik me het liefste voor inzet. Daar is wel voor nodig dat ik ook gezond blijf en dat ik ook ontspan. Ik zou heel graag een paar keer in mijn leven en nog een mooie reis willen maken of een berg willen beklimmen of een keer een half jaartje gaan zeilen of iets dergelijks op de Middellandse Zee. Ik noem maar wat dingen. Die idiote dingen heb ik nu absoluut geen ruimte voor in mijn hoofd en in mijn leven. Maar dat zou ik heel graag willen doen. Ik hoop dat ik dat voor mijn 65ste mag doen.

Gerhard te Velde: Geloof jij dat je dat kan creëren?

Joren: Ja, ik denk wel dat je daar echt op aan moet koersen zeg maar, dat je daar zelf echt bij moet zijn anders overkomt het leven je. Dat overkomt je sowiese wel natuurlijk. Maar als je dit echt wil dan moet je daar absoluut wel je best voor doen en moet je daar wel dingen voor in gang zetten. Dan moet je gewoon zeggen in 2023 ga ik gewoon een jaar op wereldreis met mijn vrouw en met mijn kinderen. Hoe ik het ga regelen weet ik nog niet maar dat spreek ik met mezelf af. Dat is een doel, dat is in ieder geval wat voor mij werkt, dat ik gewoon in de agenda schrijf 2023 het hele jaar niet beschikbaar want dan ben ik weg. Hoe ga ik daar naartoe werken hoe ga ik daar met IJmert uitkomen en met allerlei andere mensen. Geen flauw idee maar ik regel het wel. Dat is wat voor mij in ieder geval werkt.

Gerhard te Velde: Joren, wat is de zin van het leven?

Joren: Ja dat weet ik natuurlijk niet. Ik weet niet wat de zin is van het leven. We hebben een prachtig mooie kans gekregen en we zijn hier op aarde gekomen. En we hebben een kans om er een heel mooi leven van te maken. We leven in een hele mooie tijd van heel veel welvaart en heel veel mogelijkheden. En dat geeft ons de kans om daar ontzettend van te genieten. Dus wat is de zin van het leven, er zijn voor jezelf en er zijn voor andere mensen en in mijn overtuiging in ieder geval er ook zijn voor God. Voor het grotere. Maar daar staan mensen verschillend in.

Gerhard te Velde: IJmert wat is volgens jou de zin van het leven?

IJmert: Laat ik beginnen met dat ik denk dat het lastige van deze tijd is dat iedereen dat voor zichzelf moet bedenken. Ik heb laatst een boek gelezen en Dirk De Wachter is de auteur van Borderline Times. Die zoemt een beetje uit op deze tijd en die zegt dat de de pest van deze tijd is dat je wordt geboren en het is onduidelijk in wat voor sociale klassen je geboren wordt. Wat voor beroep je gaat doen. Wat voor partner je gaat gaat trouwen. Allemaal dat soort dingen je moet alles zelf bepalen. Dat is ook heel erg lastig. Daar zie je ook waar heel veel mensen vermoeid raken. Ik zal het nu op mezelf betrekken. Maar dat is een beetje de analyse van deze tijd. Het is eigenlijk verrot lastig om individueel vast te stellen wat de zin van het leven is. Maar als ik het dan toch probeer te doen dan is dat wel voor mij uiteindelijk om het leven groter te laten zijn dan alleen om jezelf te laten draaien. Dat is ontzettend moeilijk. Want je bent je zelf. Dat is ook een primair menselijk instinct om je kleine cirkeltje centraal te stellen. Maar één van de grote overtuigingen achter Groenpand is dat we alle kansen in deze tijd hebben en we zijn het gewoon echt aan veroorzaken dat de mensen die na ons komen dat niet hebben. Dat die heel erg gelimiteerd zullen zijn in heel veel opzichten. Om te kunnen wonen waar ze willen. Delen die onder water komen te staan. Dat soort vragen. Dat is voor mij wel om niet alleen voor jezelf te leven maar als je het hebt over pensioenen. Dat is ook zo’n punt, is dat de zin van het leven dat je je toe leeft naar een periode dat je niet meer hoeft te werken. Maar daar sta ik op zich hetzelfde in als Joren dat je zegt van het is niet zo dat daar het leven naartoe gaat leiden en dat het leven straks begint. Het leven is echt nu zonder een zeer hedonistische perspectief vol te maken. Het draait om nu en de toekomst doet er niet toe. Dat is wel wat er nu gebeurt, best veel mensen in mijn omgeving ook die op jonge leeftijd overleden zijn. Daar leer je wel ontzettend mee te reflecteren. Dat kan dus echt gebeuren. Misschien heb ik daar een leider nodig een soort goeroe ofzo. Het is ook heel erg lastig, om even in één zin te zeggen dit is de zin van het leven. Ik weet in ieder geval dat het niet om jezelf draait.

Gerhard te Velde: Ik wil jullie ontzettend bedanken voor de mooie verhalen, de openheid en de eerlijke antwoorden. Voor iedereen die getriggerd is door het verhaal van Joren en IJmert, ik wil jullie van harte uitnodigen om naar de website van Groenpand te gaan. Daar kom je meer te weten over Groenpand www.groendpand.nl. Maar Groenpand zit ook op Instagram en op LinkedIn en op Facebook. Er zijn allerlei manieren waarmee je op de hoogte kan blijven van Groenpand. Je kan op de hoogte blijven van Groenpand omdat het een interessant bedrijf is, maar je kan ook bij Groenpand terecht als je een hele toffe baan zoekt in een heel gaaf bedrijf en als je je idealen in de praktijk wil brengen. Als je denkt misschien moet ik toch ook een keer zonnepanelen gaan kopen voor bij mij thuis of misschien wel voor je bedrijfspand of je werkt bij een woningcorporatie en je wil graag aan de slag met duurzame energie. Neem contact op met Groenpand, dat kan door naar de website gaan www.groenpand.nl. Maar je ook naar LinkedIn gaan en Joren Harmanny opzoeken of IJmert Muilwijk. Stuur even een berichtje en draag op die manier bij aan een mooiere toekomst. Dankjewel voor het luisteren. En tot de volgende keer!

Ondernemers Podcast Luisteren

Wil je deze aflevering van de Groeivoer Podcast voor ondernemers gewoon beluisteren? Voor het complete interview, ga je naar:

Aflevering 12 – INTERVIEW – Joren Harmanny & IJmert Muilwijk van Groenpand – over de duurzame transitie, geld verdienen met je idealen en vrijheid in je ondernemerschap

Je kunt dit interview en vele andere afleveringen van de Groeivoer Podcast voor ondernemers ook beluisteren via www.groeivoer.nl/podcast, via Spotify, iTunes, Stitcher, Google Podcast, Soundcloud, Youtube, of je eigen favoriete podcast app.

Contact

Wil jij weten wat Groeivoer voor je kan betekenen? Kom gerust eens naar een Groeivoer borrel! Je kunt ook een vrijblijvende kennismaking of intake voor business coaching met ons inplannen. Stuur dan even een e-mailtje naar info@Groeivoer.nl